Diabetes

Deze ongeneeslijke stofwisselingsziekte haalt onvoldoende energie uit glucose (suiker). Glucose kan alleen worden opgenomen in de cellen als er voldoende insuline aanwezig is. Waarom dit vermindert of helemaal geen insuline wordt geproduceerd is nog steeds niet bekend. Suikers kunnen alleen opgenomen worden door voldoende insuline en als er goedwerkende insuline-receptoren aanwezig zijn. Er zijn 2 soorten diabetes:

  1. Type 1, hierbij is er sterk verminderde of geen productie van insuline
  2. Type 2, hierbij is er een probleem met de insuline receptoren.

Ik zal mij beperken tot de meest voorkomende vorm van diabetes dat is type 2. Vroeger werd het ouderdomssuiker genoemd maar door de welvaart zijn er steeds meer jongeren die diabetes type 2 krijgen.

Wanneer de glucose niet of onvoldoende in de cellen opgenomen kan worden, stijgen de bloedglucosewaarden; er treedt hyperglykemie op.

 

Symptomen

  • Veel plassen
  • Dorst, veel drinken
  • Vaker blaasontsteking
  • Vaker steenpuisten
  • Adem ruikt naar aceton
  • Slecht helende wonden
  • Rode branderige ogen
  • Slechter/wazig zien
  • Vaker oogontstekingen
  • Extreme vermoeidheid
  • Slaperig
  • Mogelijk impotentie
  • Een droge mond en een droge tong
  • Verhoogd hongergevoel

 

Veel mensen (vooral type 2) hebben in het begin nagenoeg geen symptomen. Wanneer de bloedglucosewaarden boven de 10 mmol/l gaat zitten zullen de symptomen optreden.

Als de adem naar aceton gaat ruiken zal de glucose door het insuline tekort zo slecht worden verwerkt dat het lichaam overschakelen naar vetverbranding. Hierbij zal ketonen als nevenproduct ontstaan, aceton is daar één van. Bij zeer hoge bloedsuikers en ernstige kan een levensgevaarlijke coma optreden (ketoacidose). Hierbij treedt verzuring op in alle weefsels en organen, wat misselijkheid en soms braken tot gevolg heeft (dit begint bij 17 mmol/l en hoger).

In de nieren zal de concentratie glucose in het bloed zo hoog zijn dat niet alle suikers geabsorbeerd kunnen worden. Hierdoor gaat er suiker via de nier verloren in de urine. Dit gaat gepaard met extra waterverlies, waardoor er grote volumes urine worden geproduceerd (poly-urie). Door het grote urineverlies stijgt het dorstgevoel en zal de patiënt veel drinken. Dit noemt men polydipsie.

Vaak ontstaat er polyfagie (verhoogd hongergevoel) door verminderde opname van glucose in de lever-, spier en vetcellen. Deze cellen hebben insuline nodig glucose op te nemen.

Men ziet ook vaak bij diabetes een sterk versnelde atherosclerose in de grotere slagaders. Mensen met diabetes hebben een groter risico in het krijgen van hart- en vaatziekten.

De kleinste slagadertjes werken minder zodat dat tot schade in het hele lichaam kan zorgen. Zo zie je dat er een beschadiging van het netvlies kan optreden en daardoor de patiënt slechter gaat zien en uiteindelijk kan er blindheid optreden.

De gevoelszenuwen gaan steeds minder werken en na jaren zie je vaak een ongevoeligheid in de handen en vooral voeten. De handen en voeten gaan prikkelen en tintelen, de doorbloeding wordt slechter. Zo zie je vaak dat een patiënt niet meer voelt als er een wond aan de voeten ontstaat. De kans is groter dat dit gaat ontsteken en de genezing verloopt veel trager door de verstoorde bloedtoevoer.

Vaak zijn complicaties te voorkomen door intensieve controle bij de diabetesverpleegkundige. Bij deze controles wordt gekeken naar de handen en voeten, de kleur en de doorbloeding. Ook wordt het bloedsuikergehalte gecontroleerd en eventueel medicatie bijgesteld. Hierdoor kan in een vroeg stadium complicaties worden opgespoord en erger worden voorkomen. Ook zullen de haarvaatjes in de ogen één keer per jaar gecontroleerd worden om complicaties zo vroeg mogelijk op te sporen en zo erger te voorkomen.

 

Advies en tips

  • Bij type 2 zie je vaak overgewicht. Deze patiënten zullen echt moeten afvallen, dit kan het beste met een voedingsdeskundige die bekend is met diabetes. Het is namelijk zeer belangrijk om langzaam af te vallen. Crash diëten kunnen zeer gevaarlijk zijn en worden nooit lang vol gehouden. Bij type 2 kan het zelfs gebeuren dat de patiënt die in eerste instantie medicatie krijgen voorgeschreven. Na het afvallen geen medicatie meer hoeft te gebruiken, dat wil niet zeggen dat ze geen diabetes patiënt meer zijn.
  • Hygiëne is zeer belangrijk, droog na het douchen het lichaam goed af om smetplekken te voorkomen. Door de diabetes en de slechtere doorbloeding zullen wonden minder snel genezen

 

Gezond eten

Vaak zal er een nieuwe eetgewoonte aangeleerd moeten worden, wat vaak moeilijk is, want die reep en dat ijsje zijn toch wel erg lekker. Gun u in het begin af en toe wat lekkers en geniet daar volop van, doe dit niet dagelijks maar in het weekend. Het is namelijk de bedoeling dat u de rest van u leven een zo gezond mogelijk eetpatroon moet gaan aanleren. Begint u te streng dan houdt u het niet lang vol en krijgt u vreetbuien. Schrijf uw voedingspatroon eens op in een voedingsdagboek (is op mijn site te vinden en anders kunt u die bij mij aanvragen). Kijk daar een kritisch naar, als u naar een diëtiste gaat neem die dan mee. Probeer uw valkuilen op te sporen en te kijken naar de tussendoortjes, eet u genoeg groente en fruit, drinkt u wel genoeg? Zet ook uw beweegmomenten op de lijst, niet alleen wandelen maar ook stofzuigen, boodschappen doen en zet er ook de tijd bij. U zult zien dat u heel wat kunt schrappen en bijstellen.

 

Praktische tips voor de voeding

  • Sla nooit een maaltijd over
  • Eet 3 maaltijden per dag.
  • Eet tussen de maaltijden geen snoep of hartigs maar neem een stukje fruit.
  • Het beste is om per week 2 keer vlees, 2 keer gevogelte en 2 keer vis en 1 dag vegetarisch op het menu te zetten
  • Koop bij voorkeur mager vlees en gevogelte
  • Beperk het gebruik van vetten, dierlijke vetten (boter, room, kaas) en vetrijke producten (gefrituurde producten, noten, ijs, gebak)
  • Koop magere of halfvolle melkproducten, neem yoghurt in plaats van vla
  • Grill het vlees of bak het in enkelvoudig onverzadigde vetzuren (olijfolie, arachideolie)
  • Maak voor de salade een eigen dressing (diverse recepten staan op mijn site)
  • Eet geen sauzen bij vlees of groente
  • Koop verse groenten en fruit, een goed alternatief is diepvries.
  • Eet voldoende koolhydraten over de hele dag, bij voorkeur met een lage glycemie-index
  • Koop bij voorkeur volkoren producten zoals brood, pasta
  • Drink zeker 1 tot 1,5 liter water/thee per dag
  • Gebruik geen witte suikers maar er is een goed alternatief hiervoor. De plantaardige suiker Stevia is net zo zoet zo niet zoeter als witte kristal suiker
  • Eet tenminste 3 stuks fruit tussen de maaltijden en 2 tot 3 ons groente per dag
  • Drink geen dranken die gezoet zijn met sacharose (dit kan diarree veroorzaken), drink liever vers geperste sapjes, smoothies of kruiden- groene thee, water
  • Beperk uw alcoholverbruik
  • Drink geen alcohol bij de maaltijden
  • Slik dagelijks een goede Multi vitaminen, supplementen voor de gewrichten en voor hart en bloedvaten. Het beste is om u te laten adviseren bij een deskundige supplementen therapeute.

 

U zult nu wel denken, er blijft niets over. Maar er zijn zoveel mogelijkheden die gezond en lekker zijn. Maak eens een lekkere frisse yoghurt/kwark vruchten taart of bak een cake met stevia in plaats van kristal suiker. Let er wel op dat Stevia zoeter is dan kristal suiker. Grill het vlees in plaats van in de boter te bakken. Maak een dressing op basis van yoghurt, kruiden, sap van een halve sinaasappel. Op mijn site alma-gaia.jouweb.nl staan diverse lekkere recepten.

Maak zelf muesli van havervlokken, rozijnen, gedroogde abrikozen, appeltjes, banaan, cranberry, noten, lijnzaad, zemelen etc. Wilt u knapperige muesli, bak dan de muesli met wat natuurzuivere honing in de oven op een lage stand of in een wokpan op een laag vuur.

Combineer eens groenten bij elkaar zo mist u het sausje niet. Experimenteer met kruiden over het vlees en de groenten.

Maak eens een lekkere zuivelspread van kwark en kruiden en eventueel wat knoflook en gesnipperde bieslook. Dit is lekker op brood maar ook op een volkoren toastje op een verjaardag of als er visite komt. Maar ook een lepeltje in een uitgehold cherrytomaatje is heel lekker en gezond.

Bent u zomers een echte BBQer, beperk uw vlees en neem wat meer salade en koop in plaats van wit stokbrood bruin stokbrood. Koop niet de kant en klare sausjes maar probeer een zelf sausjes te maken.

Bent uw gek op ijs, maak eens een vruchtensmoothie en vries die in. Zo heeft u ijs wat gezond is maar ook nog eens erg lekker. U zult zien dat iedereen dit wil eten. Zo kunt u van alles combineren.

Schrijf uw experimenten eens in een boekje, zo kunt u het later altijd terugvinden.

 

Bewegen

Naast het veranderen van uw eetgewoontes moet u ook regelmatig gaan bewegen. Bewegen is heel belangrijk omdat het suikergehalte in het bloed daardoor gaat dalen. Sporten vermindert ook de concentratie van de vetten in het bloed en er is een betere doorbloeding. Hierdoor zullen er minder gauw complicaties voorkomen bij diabetes.

Probeer minimaal 2 tot 3 keer per week 30 tot 60 minuten te bewegen, het beste is natuurlijk elk dag. U denkt nu, dat lukt mij nooit, wedden van wel. Probeer elke dag boodschappen te doen op de fiets of wandel naar de winkels. Neem op het werk de trap in plaats van de lift, zijn er teveel trappen stop dan 2 etages lager en loop de laatste met de trap. Begin desnoods met 1 etage en elke week een etage erbij. Werkt u niet zo ver van huis, ga eens lopend naar het werk of is dat te ver neem de fiets. Werkt u niet meer, ga eens ’s middags een stukje wandelen en wandel elke dag een stukje verder. Huur of koop een hometrainer, zet die voor de televisie en fiets dagelijks een half uurtje. Tuinieren is ook lichaamsbeweging en het huis stofzuigen maar ook ramen lappen.

Om dit goed te kunnen volhouden moet u gemotiveerd zijn, daarom is het belangrijk om er ook uw huisgenoten erbij te betrekken. Stel u zelf een haalbaar doel, bijvoorbeeld de eerste 3 kilo eraf. Maak daar een feestje van samen met uw huisgenoten, mag best een keertje en geniet ervan. Een gezonde en actieve levensstijl zal niet alleen invloed hebben op uw diabetes maar u zult er fitter door worden en u zult dit uitstralen. Uw huid zal er stralender uitzien en minder oneffenheden hebben, minder jeuk, puistjes etc. Maar vooral u zult langzaam van uw overgewicht af komen en daardoor veel meer zelfvertrouwen krijgen.